Vijf vragen over waarom we in gesprek gaan over academische vrijheid
Op 14 februari gaan we met elkaar in gesprek over de rol die academici innemen in het publieke debat en hoe dit zich verhoudt tot de academische vrijheid. Alle medewerkers en studenten zijn van harte uitgenodigd. Ben je benieuwd naar deze dialoog over kwesties als Israël-Palestina, toga’s op de A12 en academische titels op X? Hoogleraar en medeorganisator Herman Paul beantwoordt vast vijf vragen.
1. Waarom organiseert het universitaire Kernteam Academische Vrijheid deze dialoog?
‘Ten eerste omdat we graag ons oor te luisteren leggen. Wat speelt er? Wat betekent academische vrijheid voor medewerkers en studenten en hoe ervaren zij deze bij onze universiteit? Ten tweede willen we erachter komen en ervaren hoe we als universitaire gemeenschap het gesprek hierover kunnen aangaan. Het is gemakkelijk om te roepen dat demonstreren in toga op de A12 geen pas geeft, of dat juist iedereen het zou moeten doen. Lastiger is het om dit soort meningsverschillen bespreekbaar te maken. Toch willen we dat graag proberen, omdat begrip voor anderen begint met ontmoeting en gesprek.’
2. Hoe kwamen jullie op dit thema?
‘Als kernteam hebben we hebben een jaar lang gesprekken gevoerd over de principes en pijnpunten rond academische vrijheid. Als daar íets uit bleek, dan was het wel hoeveel studenten en medewerkers een mening hebben over demonstreren in toga of wapperen met een Palestijnse vlag. Maar die meningen liggen ver uiteen en zijn soms moeilijk te overbruggen, wat de emoties alleen maar verder laat oplopen. Daarom willen we in kaart brengen welke beelden van ‘de wetenschapper’ en ‘de verantwoordelijkheid van academici’ hieraan ten grondslag liggen. Wat zorgt ervoor dat sommige collega’s het belangrijk vinden om zich in hun rol als wetenschapper uit te spreken tegen Israël en anderen dat juist een kwalijke vermenging vinden van wetenschap en politiek?’
3. Dit is de tweede dialoog over academische vrijheid. Wat gebeurt er met de input die jullie verzamelen?
‘In de komende maanden gaan we ons eindrapport schrijven, met aanbevelingen aan het College van Bestuur. Twee soorten input zijn hiervoor zeer welkom: ideeën over hoe het in Leiden met de academische vrijheid is gesteld en gedachten over hoe het gesprek hierover zo goed mogelijk kan worden gevoerd – universiteitsbreed maar ook in kleiner verband, op een instituut of met een groep promovendi. De eerste sessie van afgelopen november was in elk geval een positieve ervaring! Er waren mooie gesprekken in groepjes en in de plenaire terugkoppeling werden heel wat zinnige suggesties gedaan. Deze ervaringen rond de dialogen en de inhoudelijke input nemen we mee in ons advies.’
4. Waarom zouden ook studenten vooral naar deze dialoog moeten komen?
‘Dit is je kans om mee te praten! Het motto van onze universiteit is immers ‘praesidium libertatis’, oftewel ‘bolwerk van vrijheid’. Ik zou heel graag van studenten horen hoe zij denken dat dit kan worden versterkt.’
5. Ben je ook welkom als je geen heel uitgesproken mening hebt?
‘Jazeker! De dialogen zijn juist bedoeld om iedereen uit te nodigen om input te geven en je eigen ideeën hierover verder te vormen. Voor zover ik kan zien, voelen veel collega’s en studenten zich niet aangetrokken tot een van de twee uitersten: de ‘ivoren-torengeleerde’ of de ‘wetenschapper-als-activist’. Het lijkt me belangrijk om te horen en met elkaar te ontdekken wat voor mogelijkheden daar nog allemaal tussen liggen. Dus meld je vooral aan, je bent van harte welkom.’
Praat ook mee!
De dialoog ‘In toga op de A12, titels op X? Wetenschappers in het maatschappelijk debat’ vindt plaats op 14 februari van 14.30-16.30 in PLNT. Aanmelden is verplicht. Wil je ook meepraten? Meld je dan hier aan.