Kinderen leren hoe medicijnen werken: ‘Sommige pillen moeten in je billen!’
Een pilletje kan je beter maken, maar hoe werkt dat? Basisschoolleerlingen uit Den Haag ontdekten het tijdens een bezoek aan het Centre for Human Drug Research (CHDR) in het kader van de nieuwe lesmodule ‘De reis van een pilletje’.
Jeroen van Smeden, Education Director bij het CHDR, is nog niet aan zijn gastles begonnen of de vingers gaan al de lucht in. De kinderen zijn duidelijk enthousiast. ‘Wat weten jullie al over medicijnen?’, vraagt Van Smeden. ‘Sommige pillen moeten in je billen!’, roept een jongetje, die meteen de lachers op zijn hand heeft. ‘Er zijn ook medicijnen die in een spuitje zitten’, vult een klasgenoot aan. Van Smeden gaat geduldig alle vingers af. ‘Soms zijn medicijnen goed voor je, maar ook giftig. Hoe kan dat?’, vraagt een van de kinderen. Een meisje somt haar allergieën op en vraagt zich af waarom sommige mensen allergisch zijn.
Passie en kennis overdragen
De basisschool was een van de eerste aanvragers van De reis van een pilletje en won een bezoek aan het CHDR. Het Wetenschapsknooppunt van het ICLON en het CHDR werkten samen aan de lesmodule voor groep 5 en 6. Van Smeden: ‘We zijn erg blij dat het Wetenschapsknooppunt ons benaderde en we dit samen konden maken.’ Anne Velders, projectmedewerker onderwijsontwikkeling bij het ICLON, kijkt ook tevreden naar de samenwerking tussen universiteit en bedrijf: ‘De kinderen leren onder andere wat er in hun lichaam gebeurt als ze medicijnen nemen’, vertelt Velders. ‘Met dit soort gastlessen en lesmodules krijgen de kinderen een inkijkje in de wetenschap, en kunnen onderzoekers hun passie en kennis overdragen aan een nieuwe generatie.’
Tijdens de gastles nemen Van Smeden en Velders de kinderen mee door de geschiedenis van medicijnontwikkeling. De Egyptenaren hadden 3200 jaar geleden al een recept tegen buikpijn, met vijgen, melk en honing. En 250 jaar geleden ontdekte William Withering dat het gif in vingerhoedskruid kan helpen tegen hartfalen. De kinderen luisteren aandachtig en regelmatig gaat er een vinger omhoog. Van Smeden: ‘Mooi om die verwondering te zien. Ze stellen zoveel vragen. Deden studenten dat maar vaker.’
-
Jeroen van Smeden en Anne Velders met de leerlingen. -
Bij een van de leerlingen wordt zijn bloeddruk en hartslag gemeten. -
De leerlingen krijgen een rondleiding in het laboratorium.
Zelf aan de slag
Na de gastles krijgen de leerlingen in kleine groepjes een rondleiding door het CHDR. Stagiaires laten hen zien hoe ze de effecten van medicijnen op hersenen, hart en huid meten. De kinderen mogen ook metingen doen op elkaar, en hun eigen reactievermogen testen. ‘Ik ben een gamer, dus ik ga winnen’, zegt een jongetje, die het inderdaad goed doet bij de reactietest. Tijdens een bezoek aan het verblijf voor proefpersonen zien ze een soort metalen wastafel met apparatuur. ‘Hier worden metingen gedaan om te kijken of pijnstillers goed werken’, vertelt een van de stagiaires. ‘Je moet dan je hand in ijswater houden.’ Zo krijgen de kinderen een idee over het meten van geneesmiddeleffecten in een onderzoekssetting.
Onbegrip over medicijnen
Het CHDR hoopt dat de lesmodule bijdraagt aan een ‘samenleving die medicijnen snapt’, vertelt Van Smeden. ‘Er is nu nog te weinig uitleg over.’ Onbegrip over hoe medicijnen werken leidt tot verschillende uitdagingen, volgens hem. ‘Kijk naar de verslavingsproblematiek rondom het gebruik van fentanyl en oxycodon in de VS. Ook in Nederland slikken mensen soms jarenlang medicijnen door, zonder dat ze weten waarom. Als je begrijpt waarom je iets slikt, en weet waar je op moet letten, dan leidt dat tot beter medicijngebruik.’ En daar kun je volgens hem niet jong genoeg mee beginnen. ‘Kinderen slikken ook medicijnen en hebben daar ook vragen over.’
De lesmodule is inmiddels al door zo’n 30 scholen vanuit het hele land aangevraagd. ‘Daar zijn we blij mee, het is een belangrijke vorm van wetenschapscommunicatie’, vertelt Velders. ‘Zo maken we wetenschap en kennis beschikbaar voor iedereen.’
De lesmodule ‘De reis van een pilletje’ is gratis aan te vragen via het Wetenschapsknooppunt. Daar zijn ook de andere lesmodules van het ICLON te vinden.
Wil jij als onderzoeker ook een keer meewerken aan een activiteit of lesmodule voor leerlingen? Stuur dan een mail naar het Wetenschapsknooppunt.