Vuurwapenincidenten in de EU realtime bijgehouden in online database
Leidse criminologen hebben een AI-systeem mede ontwikkeld dat de aard en omvang van vuurwapengeweld in de Europese Unie realtime bijhoudt in een online database. Het systeem identificeert vuurwapenincidenten door continu meer dan 350 nieuwsbronnen te scannen. ‘Je ziet de creativiteit van Nederlandse criminelen terug’.
Het AI-systeem is ontwikkeld binnen het door Europese Unie gefinancierde project INSIGHT en ontworpen om een accurater beeld van de aard en omvang van vuurwapengeweld in Europa te schetsen. Hoogleraar Veiligheid en Interventies Marieke Liem: ‘Overzichtsstudies van vuurwapengeweld in Europa nemen veel tijd in beslag en laten vooral een beeld van het verleden zien. De database gunviolence.eu toont hoeveel vuurwapenincidenten er nu in de media gerapporteerd staan. Dit beeld is niet volledig – niet alle vuurwapenincidenten komen namelijk in het nieuws – maar geeft wel meer inzicht over de huidige omvang en vooral de aard van vuurwapengeweld in de EU.'
Landelijke verschillen in daders, slachtoffers en soorten wapens
Voor elk vuurwapenincident zijn de daders, de slachtoffers, de gebruikte wapens, de context waarin het vuurwapenincident plaatsvond en de media-artikelen die over het vuurwapenincident rapporteerden geïdentificeerd. Ook is er voor ieder land een uniek profiel aangemaakt waarin de meest recente statistieken zijn verwerkt.
'In Nederland worden vuurwapens vooral in een criminele context gebruikt.'
Onderzoeker Katharina Krüsselmann: ‘De database toont duidelijk landelijke verschillen in de aard van vuurwapengeweld. In landen zoals Finland en Zweden, waar er relatief mildere wetten zijn voor het privébezit van vuurwapens, zie je dat vuurwapens veel vaker gebruikt worden in de context van huiselijk geweld. In Nederland daarentegen worden vuurwapens vooral in een criminele context gebruikt. Dit zijn vaak omgebouwde wapens; gas- of alarmpistolen die van origine geen kogel konden afvuren maar dat nu wel kunnen of gedeactiveerde wapens die gereactiveerd zijn. Hierin zie je de creativiteit van Nederlandse criminelen terug.’
Het belang van open data
De database is vrij toegankelijk en interessant voor beleidsmakers, journalisten, onderzoekers, de politie, rechters én de gewone burger. Liem: ‘Wat deze database zo bijzonder maakt is dat deze alleen maar open data bevat. Voor andere data die betrekking hebben op dit onderwerp zoals politiedata heb je speciale toestemming nodig, maar van deze database kan iedereen gebruik maken. Het project is daarom een mooi voorbeeld van open science.’
Project INSIGHT
Het project INSIGHT werd gecoördineerd door het Vlaams Vredes Instituut en bestaat verder uit het Small Arms Survey, het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), Textgain, de South Eastern and Eastern Europe Clearinghouse for the Control of Small Arms and Light Weapons (SEESAC), Universiteit Leiden, Europol, de European Firearms Experts, EMPACT Firearms, de Belgische Federale Politie en de Nederlandse politie.
Tekst: Sabine Waasdorp