Hoe CWTS Deep Democracy inzette voor beleid over duurzaam reizen
Wat doe je als je een besluit wilt nemen met een zo groot mogelijk draagvlak, waarin alle gevoelens en ideeën binnen een team worden meegenomen? Het Centrum voor Wetenschaps- en Technologiestudies (CWTS) zette hiervoor de Deep Democracy-methode in. Een succesvol experiment: ‘Iedereen kon meepraten, zonder dat we vast kwamen te zitten in besluiteloosheid. Bovendien is de bijvangst dat we meer oog hebben voor elkaar.’
Aanleiding voor het experiment was de wens binnen CWTS om beleid voor duurzaam reizen duurzamer te maken dan universiteitsbreed is bepaald. Een van de punten van discussie was hoe om te gaan met intercontinentale reizen. Daarnaast was er de afweging tussen vliegen en treinreizen binnen Europa. Om precies te zijn: vliegreizen zijn alleen een optie als een dienstreis per trein langer dan 9 uur duurt in plaats van 6 uur. Daar was flinke discussie over. Ludo Waltman, wetenschappelijk directeur van CWTS: ‘We wilden een zo goed mogelijke beslissing nemen die resoneert bij de mening van medewerkers.’ Dat is gelukt: er ligt inmiddels een breed gedragen CWTS Travel and Event Attendance Policy.
Wat is Deep Democracy?
Deep Democracy is een methode die groepen helpt om besluiten te nemen. Verschillende standpunten krijgen alle ruimte waarna de groep, door te luisteren en meer begrip te ontwikkelen voor elkaars standpunt. Dit leidt ertoe dat je eigen ideeën steeds meer naar die van de ander toe bewegen. Zo wordt iedereen gehoord en wordt het besluit breed gedragen. Eerst praten, dan stemmen, kijken wat tegenstemmers nodig hebben voor een ‘ja’ en vervolgens een aangepast voorstel maken. Met 30 mensen nam CWTS zo na 2 tot 3 uur een besluit: voor dienstreizen van niet meer dan 8 uur nemen we voortaan de trein. Ludo: ‘Deze manier van besluiten nemen moet veel meer onderdeel worden van onze cultuur, vooral bij controversiële zaken. Het ging nu nog niet zo efficiënt, dus we gaan er meer mee oefenen.’
Interessant proces voor eigenwijze mensen
Thed van Leeuwen, bijzonder hoogleraar Wetenschapsstudies en collega van Ludo, vult aan: ‘Ik vind dit een interessant proces. Hier werken hoogopgeleide en eigenwijze mensen, met allemaal een mening over duurzaam reizen.’ Zo had Thed een andere kijk op het onderwerp dan Ludo: ‘Als het gaat over reizen met het vliegtuig, dan zijn er ook andere argumenten dan het klimaat die je kunt meenemen in de afweging. Denk bijvoorbeeld aan sociale veiligheid. Wat gebeurt er als vrouwelijke collega’s midden in de nacht stranden met de trein? Kijk dus ook naar andere factoren.’
Thed is blij met het uiteindelijke proces en de uitkomst: ‘Het is een wezenlijk andere manier van besluitvorming dan hiervoor, heel prettig. Je ziet dat ook stillere of jongere mensen zich meer durven uit te spreken.’