Met een nieuw waarnemingsinstrument, MUSE, op de Very Large Telescope in Chili, onderzocht David Carton hoe verre sterrenstelsels gas opslokken en 'vervuilen'. Dit kan leiden tot dieper inzicht in de evolutie van sterrenstelsels.

Maar liefst 72 nieuwe kandidaat-sterrenstelsels, dat is het resultaat van de diepste waarneemcampagne ooit. Een internationaal team astronomen met een grote Nederlandse en Leidse inbreng publiceert erover in tien artikelen in een speciale editie van het vakblad Astronomy & Astrophysics.

Als sterrenstelsels botsen, botsen de zwarte gaten in hun centrum dan ook om samen een supergroot zwart gat te vormen? Dat veronderstelt men wel, maar zo eenvoudig is dat niet, stelt Simon Portegies Zwart. De informaticus en sterrenkundige gaat het onderzoeken met een Vici-beurs.

Een internationaal team van astronomen, onder wie drie Leidse sterrenkundigen, hebben een sterrenstelsel ontdekt op een recordafstand van 13,4 miljard lichtjaar. Het stelsel, dat in de richting van het sterrenbeeld Grote Beer staat, is uitzonderlijk helder, waardoor het mogelijk was het op deze recordafstand…

Een internationaal team onderzoekers onder Leidse leiding heeft negen gigantische botsingen in kaart gebracht van clusters van sterrenstelsels. De botsingen vonden zeven miljard jaar geleden plaats. De onderzoekers publiceren hun bevindingen op 2 november in het vakblad Nature Astronomy.

De eerste beelden van de James Webb-telescoop onthullen mogelijk de verste sterrenstelsels die de mensheid ooit heeft gezien. ‘Het is echt ongelofelijk wat de internationale gemeenschap in de eerste twee weken sinds deze gegevens openbaar zijn allemaal al heeft gevonden’, zegt hoogleraar Extragalactische…

Sterrenkundige Jorryt Matthee won in 2018 de C.J. Kok Juryprijs voor het beste proefschrift van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Hij slaagde erin een aantal zeldzame sterrenstelsels uit het vroege heelal op te sporen. Eén daarvan kreeg dezelfde initialen als voetbalster Cristiano Ronaldo:…

Het bezoekerscentrum van de Oude Sterrewacht heeft vanaf 4 december 2017 twee splinternieuwe installaties. Deze installaties maken deel uit van de permanente tentoonstelling en zijn een voorproefje van de plannen die de sterrenwacht heeft voor de toekomst.

Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie de Leidse astronomen Corentin Schreiber en Ivo Labbé, heeft een reusachtig sterrenstelsel ontdekt uit de tijd dat het heelal pas 1,6 miljard jaar jong was. Het stelsel moet kort na de oerknal extreem snel gegroeid moet zijn, wat ingaat tegen alle…

Het is gelukt om een klein stukje hemel ongekend scherp in beeld te brengen. Dat lukte op basis van radiogolven opgevangen uit de ruimte dankzij nieuwe algoritmen en enorme rekenkracht van supercomputers uit Leiden en Amsterdam. Astronomie-hoogleraar Huub Röttgering vertelt erover in New Scientist.

Een Nederlands-Italiaans-Duits team van sterrenkundigen heeft een enorme gloed van radiostraling waargenomen rond een cluster van duizenden sterrenstelsels. Hiervoor richtten ze achttien nachten lang duizenden LOFAR-antennes op een gebied ter grootte van vier volle manen. Het is voor het eerst dat sterrenkundigen…

De schokgolf die door een van de vijf sterrenstelsels van het Kwintet van Stephan teweeggebracht wordt, is minder ontwrichtend dan verwacht. Waarschijnlijk wordt de schok gedempt door stofdeeltjes in het omringende gas. Dat blijkt uit de analyse van de eerste wetenschappelijke waarnemingen van WEAVE,…

Ze vond alle studies interessant, maar koos voor Sterrenkunde. En nu ontrafelt hoogleraar Mariska Kriek de onstaansgeschiedenis van sterrenstelsels met de James Webb telescoop. KIJK-redacteur Laurien Onderwater praat met haar over haar over haar carrièrepad.

In het vroege heelal worden sterrenstelsels omhuld door een soort mist: een wolk van waterstof. Bij stelsels in het latere heelal is die mist verdwenen. Sterrenkundige Jorryt Matthee slaagde er voor het eerst in het optrekken van die mist in beeld te brengen. Promotie op 19 september.

Hoe ontstaan sterrenstelsel? Daar gaat astronoom Mariska Kriek de komende jaren onderzoek naar doen. Ze krijgt een NWO Vici-subsidie van 1.5 miljoen euro om sterrenstelsels in het vroege heelal te bestuderen. ‘Dit onderzoek gebruikt nieuwe en ongekende waarnemingen van de James Webb-ruimtetelescoop…

Een internationaal team van meer dan 200 astronomen uit 18 landen heeft honderdduizenden nooit eerder waargenomen sterrenstelsels gepubliceerd. De publicatie maakt deel uit van een project onder leiding van Leids hoogleraar Huub Röttgering. Media in binnen- en buitenland besteedden aandacht aan de o…

Rond alle vroege sterrenstelsels bevinden zich gigantische halo's van licht dat maar moeilijk kan ontsnappen. Dat ontdekte een team astronomen onder leiding van Jorryt Matthee van de Universiteit Leiden en David Sobral van de University of Lancaster.

Jonge sterrenstelsels zijn minder rommelig dan verwacht en blijken ook al spiraalarmen, balken en ringen te bevatten. Dat stelt een internationaal team van onderzoekers onder leiding van assistant professor Jacqueline Hodge. De jonge, ver van ons vandaan staande sterrenstelsels waren tot nu toe wazige…

Hoe groot is het heelal? Hoe ontstaan en evolueren sterren? En bestaat er leven elders in het heelal? Deze hoofdvragen uit de sterrenkunde vormen de thema’s bij de nieuwe tentoonstelling 'Van aarde tot oerknal', die gemaakt is ter ere van het honderdjarige bestaan van de Internationale Astronomische…

Het bezoekerscentrum van de Oude Sterrewacht heeft vanaf 4 december 2017 twee splinternieuwe installaties. Deze installaties maken deel uit van de permanente tentoonstelling en zijn een voorproefje van de plannen die de sterrenwacht heeft voor de toekomst.

Een internationaal team van astronomen, met daarbij een hoofdrol voor onderzoekers van de Sterrewacht Leiden, heeft de brandstof voor het vormen van sterrenstelsels in kaart gebracht in het iconische Hubble Ultra Deep Field. De resultaten van het onderzoek zijn geaccepteerd voor publicatie in The Astrophysical…

Een team van onderzoekers heeft door slim gebruik van twee soorten telescopen, prachtige beelden geproduceerd van clusters van sterrenstelsels. Het levert niet alleen mooie plaatjes op, maar geeft ook meer informatie over de enorme hoeveelheden energie die vrijkomen rond superzware zwarte gaten in clusters.…

Een internationaal team van astronomen heeft een groot reservoir van heet gas ontdekt in de cluster-in-wording rond het Spinnenwebstelsel. De sterrenkundigen voorspellen, mede op basis van dat hete gas, dat de cluster-in-wording zal uitgroeien tot een van de grootste objecten in het heelal. Daardoor…

Als mensen hebben we de neiging om bepaalde handelingen als goed of fout te beoordelen. Waar komt ons morele besef vandaan? We hebben bewijs gevonden dat baby's van slechts één jaar oud de voorkeur geven aan degenen die troosten in plaats van negeren wanneer iemand verdrietig is.

Blijven turen om nét die ene glimp op te vangen, aanmoedigend juichen naar de hemel, filmopnames bijwonen: er viel genoeg te beleven bij de Oude Sterrewacht. Daar waren meer dan 600 mensen getuige van de laatste bijna volledige zonsverduistering van dit decennium.

Dankzij meer dan 180 donaties van veelal alumni van Universiteit Leiden kan de Oude Sterrewacht starten met de bouw van de zonnekijker voor het publiek waarmee de zon met een omvang van één meter doorsnee ‘live’ te bekijken is. Met de crowdfundingsactie ‘Breng de zon naar Leiden’ haalde de Sterrewacht…

Een internationaal team van astronomen, met onder anderen de Leidse promovendus Elia Pizzati, heeft een aantal oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven in het vroege heelal (minder dan een miljard jaar na de oerknal). Tot nu toe gingen astronomen er op basis van…

Onderzoekers hebben zuurstof ontdekt in het verst bekende sterrenstelsel JADES-GS-z14-0. Leidse sterrenkundigen Sander Schouws en Rychard Bouwens waren onderdeel van het team dat deze ontdekking deed. In alle kranten en online media was te lezen over dit nieuws.

Het Festival Oude Muziek Utrecht en de Academy of Creative and Performing Arts (ACPA) van de Universiteit Leiden gaan een meerjarige samenwerking aan. Het grootste oudemuziekfestival ter wereld en het onderzoeksinstituut willen artistiek onderzoek tijdens het festival een podium bieden.

Simulaties van de vorming van sterrenstelsels leveren veel meer informatie over sterrenstelsels dan een telescoop. Simulaties worden de laatste jaren steeds beter. Sterrenkundige Evgenii Chaikin leverde daaraan zo’n belangrijke bijdrage, dat hij 27 februari cum laude, met lof, promoveerde.

Met ESO's VISTA-telescoop is de breedste gevoelige foto van de kosmos genomen die ooit in het infrarood is gemaakt. Deze nieuwe opname van een onopvallend hemelgebied is gemaakt binnen de Nederlands / Engelse / Franse / Deense UltraVISTA-survey en toont meer dan 200.000 sterrenstelsels.

De eerstejaars bachelorstudenten hebben deze week de spits afgebeten, en hebben als eerste weer sterrenkunde-college in de oude Sterrewacht aan de Witte Singel gehad. In de Kaiserzaal, die 150 jaar geleden in gebruik werd genomen als 'observatiezaal', kregen de studenten les in de basisbeginselen van…

Gedurende een periode van zeven jaar heeft een internationaal team van wetenschappers meer dan een kwart van de noordelijke hemel in kaart gebracht met behulp van de Low Frequency Array (LOFAR), een pan-Europese radiotelescoop. Vanuit Leiden zijn onder andere Astronoom Timothy Shimwell en Huub Röttgering…

Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’

Iedere week loopt Uwe Hensch vol bewondering langs de Oude Sterrewacht in Leiden. Tijdens de lockdown besloot hij om een LEGO-ontwerp te maken van het historische gebouw. Zijn ontwerp is inmiddels af en zou zomaar in productie kunnen gaan. Maar daarvoor heeft hij wel jouw hulp nodig!

In zes colleges laat Jed Wentz, artistiek adviseur van het Festival Oude Muziek Utrecht, u kennismaken met onderwerpen die centraal staan binnen de wereldwijde ontwikkelingen van de oude muziek. Het eerste college start op 15 oktober!

Universiteit Leiden organiseerde op zaterdag 19 september een spetterende wetenschappelijke lichtshow tijdens de jaarlijkse U-meet. De avond, met thema ‘Licht’, vond plaats op een toepasselijke locatie: de Oude Sterrewacht.

Zaterdag 30 juni en zondag 1 juli hield DansBlok vier dansvoorstellingen in de Oude Sterrewacht. Alle voorstellingen waren volledig uitverkocht. De bezoekers namen tijdens het optreden een kijkje in het bezoekerscentrum en twee collegezalen. Met twee dansfilms en vijf verschillende dansen, was het een…

In 2025 zal het 600 jaar geleden zijn dat er in Leuven een universiteit gesticht werd, de voorloper van de huidige KU Leuven. In de aanloop van deze festiviteiten zet KU Leuven Bibliotheken, i.s.m. UCLouvain, haar academische collectie extra in de kijker. Dankzij de inspanningen van de voorbije maanden…

De vorming van sterrenstelsels Datum: maandag 17 september Tijdstip: 16.00 uur Locatie: Academiegebouw Bij oraties wordt het togaprotocol gehanteerd.

Botresten van duizenden jaren oud zijn vaak te gefragmenteerd om te kunnen identificeren. Het is promovendus Frido Welker nu voor het eerst gelukt om mensachtige botten van elkaar te onderscheiden aan de hand van oude eiwitten. Promotie 18 mei.

Dit boek neemt je mee op een 1000-jarige wereldreis aan de hand van 100 bijzondere oude kaarten.

Een internationaal team van onder meer Leidse onderzoekers heeft aangetoond dat er een verfijndere methode is om oude microbiomen te bestuderen. Dat helpt archeologisch onderzoek naar de effecten van Europese kolonisatie in de Caraïben. Publicatie in Nature Scientific Reports op 13 november.

Leidenaar Iben van Paridon bracht begin dit jaar een nieuw 'collectors item' op de markt: een Leids sterrenkundehorloge. Voor het eerste horloge van zijn nieuwe bedrijf Stadshorloges liet hij zich inspireren door de Oude Sterrewacht. Naast de Leidse sleutels staat ook

In 2012 bestaat de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) 50 jaar. Om dit te vieren worden wereldwijd activiteiten georganiseerd. Op 5 oktober wordt de ESO-jubileumtentoonstelling geopend in de historische Leidse Sterrewacht. Deze tentoonstelling, met de toepasselijke naam 'Spectaculair Heelal', bestaat…

Op zondag 29 oktober vindt de jaarlijkse open dag van de Oude Sterrewacht plaats. Tijdens deze dag kunnen mensen gratis de Oude Sterrewacht bezoeken en van het historische pand genieten.

Op 21 juni 1969 geleden zette de eerste mens voet op de maan. Vijftig jaar later kijkt NU.nl terug: wat heeft de mensheid eigenlijk gehad aan de maanlanding? De redactie vraagt hoogleraar nabije sterrenstelsels Frank Israël om een reactie.

De opleiding Geschiedenis werkt al een paar jaar aan het diverser en inclusiever maken van het curriculum. Met een Comeniusbeurs wil universitair docent Kim Beerden een volgende stap zetten.

Vernuftige aquarellen van botanisch tekenaar Esmée Winkel, anatomische bloemmodellen en enkele fraaie echte orchideeën. In de expositie Bijzondere orchideeën in de Oude UB toont de Hortus botanicus de wondere wereld van de orchideeën.