Universiteit Leiden

nl en

Groot internationaal onderzoek linkt genen aan hersenveranderingen over tijd

Er lijken genen te zijn die invloed hebben op hoe ons brein zich in de loop der tijd ontwikkelt. Een groot internationaal consortium heeft dit met een uitgebreide studie ontdekt. De resultaten van het onderzoek zijn recent gepubliceerd in Nature Neuroscience.

"Als we weten hoe een gezond brein zich ontwikkelt en welke factoren bijdragen aan een abnormale ontwikkeling, kunnen we abnormale hersenontwikkeling mogelijk in een vroeg stadium al herkennen en voorspellen en uiteindelijk misschien zelfs voorkomen."

Zijn er genen die invloed hebben op hoe ons brein zich in de loop der tijd ontwikkelt? Een groot internationaal consortium zette een uitgebreide studie op om deze vraag te beantwoorden. Moji Aghajani - universitair docent bij het Instituut Pedagogische Wetenschappen - werkte mee aan dit onderzoek en zegt het volgende over de studie-uitkomsten: “Met behulp van complexe analyses waarbij hersenstructuur veranderingen over tijd - van kindertijd tot ouderdom - gelinkt werden aan genetische varianties, zagen we inderdaad dat bepaalde genen van invloed lijken te zijn op de groei of krimp van hersengebieden.” De resultaten van het onderzoek zijn recent gepubliceerd in Nature Neuroscience.

Voor deze studie verzamelden ruim 200 onderzoekers van het ENIGMA Consortium twee MRI-scans en genetische gegevens van maar liefst 15.640 personen van over de hele wereld. De onderzoekers bestudeerden hoe 15 belangrijke hersenstructuren (zie figuur) zich in de loop der tijd ontwikkelden en of er genen waren die ze aan deze veranderingen konden linken.

Figuur: Hoe 15 belangrijke hersenstructuren zich in de loop der tijd ontwikkelden
Figuur: Hoe 15 belangrijke hersenstructuren zich in de loop der tijd ontwikkelden

Uit hun meta-analyses kwamen verschillende genen naar voren die geassocieerd waren met veranderingen van de hersenstructuur over tijd. Drie daarvan sprongen er duidelijk uit. Moji Aghajani geeft aan dat deze 3 genen eerder al gelinkt zijn aan metabolische processen, cognitief functioneren, psychische klachten en neurodegeneratieve processen. Het lijkt er dus op dat de genen die te maken hebben met hersenverandering ook ons functioneren beïnvloeden.

De hoofdonderzoekers van deze studie - Hilleke Hulshoff Pol en Rachel Brouwer, Universiteit Utrecht - zeggen over mogelijke implicaties van deze studie: "Onze hersenen veranderen continu, ook als we volwassen zijn. Zo worden bepaalde hersengebieden met de tijd kleiner of juist groter. Deze veranderingen kunnen invloed hebben op hoe we functioneren, hoe we ontwikkelen en ouder worden, en mogelijk ook op het ontstaan van hersenziekten. Dat maakt ze interessant om te bestuderen, zeker in combinatie met de bestudering van onze genen. Als we weten hoe een gezond brein zich ontwikkelt en welke factoren bijdragen aan een abnormale ontwikkeling, kunnen we abnormale hersenontwikkeling mogelijk in een vroeg stadium al herkennen en voorspellenen uiteindelijk misschien zelfs voorkomen.”

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.