De Nacht van Ontdekkingen vindt plaats op 20 september in het gebied rondom de Hortus botanicus Leiden, de Oude Sterrewacht, de Pieterskerk, het Academiegebouw, Old School, de Faculty Club en het PJ Veth gebouw.

Het is iets meer dan een decennium geleden sinds de eerste studenten afstudeerden van de unieke Liberal Arts and Sciences bachelor van de Universiteit Leiden. We blikken terug met één van de studenten van het eerste uur.

Jos Bazelmans, bijzonder hoogleraar aan de Faculteit der Archeologie, is betrokken bij de vondst van een zeldzaam oerbos in Friesland. Het bos van zo’n negentig hectare blijkt volledig onaangetast door mensen te zijn. Dankzij onderzoek naar de jaarringen kon er worden vastgesteld dat de bomen tussen…

Bijeenkomst

Met de wandelroutes van Leidse wereldwandelingen ontdek je de achtergrond van Leidse wereldculturen en belangrijke historische momenten. In welk hofje mochten lange tijd alleen Waalse inwoners wonen? En waar ontving de Zuid-Afrikaanse oud-president Nelson Mandela (1918-2013) in 1999 een eredoctoraat?…

Archeologen van het Rijksmuseum van Oudheden (Leiden), het Museo Egizio (Turijn, Italië) en de Universiteit Leiden hebben in Sakkara (Egypte) het graf gevonden van Panehsy, de ‘rentmeester van de tempel van (de god) Amon’. Het graf is meer dan 3000 jaar oud, uit de tijd van farao Ramses II (ca. 1250…

Lezing

Onderwijs, HR

Optredens, exposities, workshops en inspirerende lezingen: kom 16 september naar kunst- en kennisfestival De Nacht van Ontdekkingen en ga op een ware ontdekkingstocht. Verschillende onderzoekers van de universiteit spreken tijdens het festival, we lichten er een paar uit.

Tijdens kunst- en kennisfestival De Nacht van Ontdekkingen ontdek je beginnende makers, kunstenaars en onderzoekers.

Op 8 april 1911, om 16.00 uur, ontdekte Heike Kamerlingh Onnes supergeleiding in het gebouw dat we nu kennen als de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden, het Kamerlingh Onnes Gebouw. Precies 111 jaar later, op vrijdag 8 april 2022, gaf professor Carlo Beenakker (theoretisch natuurkundige…

Mummies, DNA, biomimicry en dit jaar voor het eerst gebarentaal. Het kwam allemaal aan de orde tijdens de Summerschool Junior 2025. Nieuwsgierige basisschoolleerlingen doken vijf dagen lang in de wereld van wetenschap. Met interactieve colleges, echte experimenten en creatieve opdrachten was het programma…

Kun je alleen psychedelische ervaringen hebben door paddo's te nemen? Niet volgens Aidan Lyon, filosofisch onderzoeker aan het Instituut voor Psychologie. In deze aflevering legt hij andere manieren uit waarop we onze geest op inzichtelijke manieren kunnen onthullen.

Twee teams van astronomen, waaronder een van de Universiteit Leiden, hebben zuurstof ontdekt in het verst bekende sterrenstelsel, JADES-GS-z14-0. Deze baanbrekende ontdekking toont aan dat sterrenstelsel veel sneller konden ontstaan in het vroege heelal dan tot nu toe gedacht.

Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben ontdekt hoe malariaparasieten ontkomen aan het afweersysteem van muggen. Het zogenoemde QC-enzym verandert eiwitten aan de buitenkant van de malariaparasiet op zo’n manier dat de afweercellen de parasiet niet meer kunnen herkennen.…

Psycholoog Hilmar Zech ontdekte dat mensen met overgewicht na het eten juist meer aangetrokken worden tot voedselplaatjes dan ervoor. Hij deed dat met een oude onderzoeksmethode die hij vernieuwde voor gebruik op de smartphone. Zech promoveert op 30 april.

We komen sneller tot wetenschappelijke ontdekkingen als onderzoekers uit verschillende disciplines actief met elkaar gaan samenwerken. Dit zegt hoogleraar Bas Heijmans. Hij spreekt op vrijdag 22 april zijn oratie uit met als titel: ‘Zoeken op het snijvlak’.

Onderwijs

Onderwijs

De afgelopen jaren hebben burgerwetenschappers van het project Erfgoed Gezocht de hele Veluwe en Utrechtse Heuvelrug afgezocht op zoek naar nog onbekend archeologisch erfgoed. Dit onderzoek leverde onder andere een verdubbeling van het aantal bekende grafheuvels op in dit gebied.

Het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Regeneratieve Geneeskunde ging een innovatief onderwijsproject aan: wat als we studenten geschiedenis en biomedische wetenschappen bij elkaar brengen? 'Dit moet onderdeel zijn van elk curriculum.'

Watersalamanders hebben een evolutionaire fout in het DNA, waardoor 50% van de embryo's sterft. Manon de Visser doet haar promotieonderzoek naar deze amfibieën en dat krijgt de afgelopen tijd veel media-aandacht. Bij Radio 1 mocht ze langskomen voor een interview en ook NEMO kennislink schreef over…

Het onderzoek van Ben Wielstra, Manon de Visser, James France en hun studenten is opgepikt door verschillende Nederlandse media. De invasieve kikker, salamander en padden kregen aandacht van onder andere de NOS en het AD.

Een Europees team van astronomen heeft het grootste stellaire zwarte gat van de Melkweg ontdekt. Het is ruim dertig keer zo zwaar als de onze zon en bevindt zich in het sterrenbeeld Arend op zo'n tweeduizend lichtjaar van de aarde. De sterrenkundigen ontdekten het zwarte gat bij toeval toen ze de vierde…

Eén klein molecuul dat zowel griep-, corona-, hiv- en zika-virussen kan vernietigen: het bestaat. Biofysicus Niek van Hilten droeg eraan bij, hij promoveert 14 september.

Per toeval ontdekte computerwetenschapper Hans-Dieter Hiep (Leiden Institute of Advanced Computer Science en Centrum Wiskunde & Informatica) een ‘gapend gat’ in een veelgebruikte manier om de veiligheid van software te evalueren. Hiep dichtte het gat en zorgde daarmee voor aardig wat opschudding in…

Het is uitzonderlijk dat een debutant uit de stapel ingezonden manuscripten wordt geplukt. Hoe wordt literair talent dan ontdekt? Slot vertelt over hoe zij werd ontdekt.

Astronomen onder leiding van Leidse promovendus Richelle van Capelleveen hebben voor het eerst een exoplaneet ontdekt die een heldere baan heeft gecreëerd in de protoplanetaire schijf van zijn ster. Dit zeldzame beeld biedt inzichten in hoe jonge planeten hun omgeving vormgeven.

Heb je na Expeditie Stadsnatuur de smaak te pakken van het in kaart brengen van onze lokale natuur? Doe dan mee met de BioBlitz Hoger Onderwijs Bloeit. Zo ontdek je wat er specifiek op onze campussen groeit, kruipt en fladdert.

Per toeval stuitte student Nederlandse taal en cultuur Evi Dijcks op een gedicht van een voor haar onbekend dichtgenootschap. Toen ook haar docente het genootschap niet kende, wisten ze dat dit een onderzoek waard zou zijn. In Trouw vertelt Evi over haar bijzondere ontdekking van een zeer exclusief…

Aan het begin van de COVID-19-pandemie ontdekten onderzoekers van 15 afdelingen van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) dat ze meer voor patiënten konden doen als ze hun krachten bundelden. Op deze manier doet de BEAT-COVID groep in hoog tempo kennis op over COVID-19, de rol van het immuunsysteem…

Meer dan 50 vrijwilligers onderzochten tussen 11 en 15 oktober samen met studenten archeologie van de Universiteit Leiden verschillende heuvels in het Speulder- en Sprielderbos nabij Putten. Dat deden zij in het kader van Erfgoed Gezocht, een citizen science project van Erfgoed Gelderland en de Universiteit…

We weten nog niet zo lang dat ook eencelligen (bacteriën en archaea) histonen hebben - eiwitten die het DNA structureren. Nu heeft de Leidse promovendus Samuel Schwab ontdekt dat de histonen in deze organismen diverser zijn dan ooit gedacht. Schwab en zijn collega’s beschrijven maar liefst zeventien…

Onderzoek

Zaterdag 16 september 2023 vond de Nacht van Ontdekkingen plaats: een zomerse ontmoeting van kunst en wetenschap. Leidse onderzoekers uit diverse vakgebieden inspireerden het publiek met hun baanbrekende zoektocht om onze wereld beter te begrijpen.

Een promovendus uit de Verenigde Staten vond per toeval een enorme Mayastad. Dat werd bekendgemaakt in het tijdschrift Antiquity.

HR

ICT

De tentoonstelling 450 jaar optochten in Museum De Lakenhal laat de Leidse optochtentraditie zien. Alumnus Daniëlle van Goethem werkte eraan mee.

Van geschreven taal tot analyse van dierengeluiden; ieder AI-gerelateerd onderwerp komt aan bod. Tijdens de Nacht van Ontdekkingen kun jij je in de UB laten meevoeren op een artistieke en wetenschappelijke reis door de volledige geschiedenis van informatie, kennisdeling en het woord.

Kan je superslimme materialen ontwerpen die een langetermijngeheugen hebben en daarom in staat zijn om te leren? Dat is wat bachelorstudent Natuurkunde en Wiskunde Daan de Bos probeerde te achterhalen tijdens zijn scriptieonderzoek. Bij het toepassen van theorieën uit machine learning op materialen…

Oplichtende bloemen fotograferen, kikkers zoeken en tropische komkommers uit de boom schieten: dat is nog maar een fractie van wat er aan bod kwam tijdens het vak Tropical Biodiversity and Field Methods. Voor deze cursus reizen masterstudenten biologie namelijk twee weken af naar Maleisisch Borneo om…

Zo af en toe duiken manuscripten op die eeuwenlang zijn verscholen gebleven in de verzamelingen van bibliotheken en archieven. In het archief van de 17de-eeuwse Bibliotheca Thysiana aan het Rapenburg in Leiden, dat wordt bewaard in de Leidse universiteitsbibliotheek, ontdekte de Rotterdamse onderzoeker…

Middels een endoscopische camera zijn opnames gemaakt van hergebruikte middeleeuwse fragmenten aan de binnenkant van boekbanden uit de 16e en 17e eeuw. De unieke beelden werden gemaakt in het kader van het project ‘FragmEndoscopy: An Innovative Way to Discover Hidden Heritage inside Early Modern Book…

Een stranddag, spelletjes, bezoek aan de ambassade en kroegentocht. De activiteiten van de HOPweek helpen nieuwe studenten Den Haag en vooral elkaar te leren kennen.

Een stenen werktuigkit van 2,9 miljoen jaar oud wakkert de discussie aan van welke mensachtige nu eigenlijk de eerste gereedschapsmaker was. Gerrit Dusseldorp spreekt in verschillende media over deze bijzondere nieuwe ontdekking.

Leidse onderzoekers hebben een enzym ontdekt dat bacteriën helpt plastic af te breken én erop te groeien, een veelvoorkomend enzym dat mogelijk bijdraagt aan duurzamere plasticverwerking. De bevindingen zijn gepubliceerd in Nature Communications.

Een avondvullend programma in de Universiteitsbibliotheek en Middle Eastern Library in Leiden voor iedereen die iets heeft met het Midden-Oosten; van Tadjikistan tot de Mahreb en van Istanbul tot Sanaa. Bekijk de oudste boeken en kleitabletten uit de collectie en luister naar de meest fascinerende verhalen…

Universitair docent Ben Haring noemt de vondst van de tombe van farao Thoetmosis II een ‘nieuw puzzelstukje in de geschiedenis’. Hoewel het graf zwaar beschadigd is door een overstroming, geven inscripties en decoraties cruciale inzichten in de begrafenisrituelen van het Nieuwe Rijk.

Met behulp van natuurkunde en een piepklein magneetje ontdekten wetenschappers een nieuwe DNA-structuur van telomeren. Telomeren worden wel eens gezien als de sleutel tot het verlengen van het leven. Ze beschermen genen tegen beschadigingen, maar worden bij elke celdeling een stukje korter. Als ze te…