Congres/symposium

De leerstoel Chinese Geschiedenis heeft een lange en rijke historie binnen de Universiteit Leiden. Sinds 1 februari wordt deze positie bekleed door Ying Zhang. ‘Leiden kent een legendarische verzameling aan Aziatische kennis’.

10.000 jaar geleden was er net een nieuw tijdperk begonnen. Het werd elk jaar warmer, op meerdere plekken smolten enorme ijskappen. Hoe beïnvloedde dit het landschap? En wat had dit voor impact op het dagelijks leven van onze voorouders? Zo begint het artikel in de Quest Historie waarin Gerrit Dusseldorp…

Promotie

Congres/symposium

Oratie

Telescooplenzen van Christiaan Huygens, apparatuur waarmee de wetten van Newton zijn aangetoond en supergeleiding is ontdekt. Zo’n drieduizend instrumenten van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen komen definitief in handen van Rijksmuseum Boerhaave. Dinsdagmiddag 11 februari was de officiële…

Telescooplenzen van Christiaan Huygens, apparatuur waarmee de wetten van Newton zijn aangetoond en supergeleiding is ontdekt. Zo’n drieduizend instrumenten van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen komen definitief in handen van Rijksmuseum Boerhaave. Dinsdagmiddag 11 februari was de officiële…

Hoe is Nederlands eerste universiteit ontstaan en waarom krijgt de koning een telegram tijdens de dies? Rondom 8 februari wordt ieder jaar de verjaardag van de Universiteit Leiden gevierd. De belangrijkste feiten over het ontstaan en de Leidse mores van de diesviering.

De biograaf van de Leidse universiteit, Willem Otterspeer, komt met een een nieuw boek. In 'De stad, de dood en de dichters' vermengt hij zijn liefde voor de universiteit en de dichtkunst met autobiografische bespiegelingen. ‘Ik ontdekte met mijn loep toch weer nieuwe details in de prenten.’

Emeritus hoogleraar Willem Otterspeer heeft dinsdag 20 september een koninklijke onderscheiding gekregen uit handen van burgemeester Henri Lenferink. De universiteitshistoricus werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Als universiteitshistoricus onderzoekt Pieter Slaman het verleden, maar hij houdt zich ook nadrukkelijk bezig met de universiteit van vandaag. ‘Het is nuttig om oude vraagstukken te kennen. Niet om behoudzuchtig te zijn, want sommige ontwikkelingen uit het verleden wil je helemaal niet nadoen.’

De Franse politicoloog Hélène Landemore, bekend om haar kritische blik op moderne democratieën, is benoemd tot Cleveringa-hoogleraar. De Yale-professor onderzoekt hoe democratieën minder elitair en inclusiever kunnen worden. Op 26 november houdt ze haar oratie.

Precies een jaar geleden ging de universiteit plotseling grotendeels op slot, midden in het collegejaar. Opeens zaten we op die derde maandag in maart allemaal thuis en moesten we, vanaf een krappe zolder- of studentenkamer, online studeren en werken. Het gedenkwaardige coronajaar in beeld.

Historisch en monumentaal, maar ook koud en kostbaar. Met gemengde gevoelens verlaat de universiteit het Gravensteen dat al dateert uit de 12e eeuw. Hoe beviel het werken en studeren in deze voormalige Leidse gevangenis?

Na de verkiezingen in mei is er een nieuwe Universiteitsraad aangetreden. De universitaire democratie is het resultaat van langdurige landelijke studentenprotesten in 1969. Ook in Leiden lieten de studenten van zich horen, al waren de acties wat minder rumoerig dan bij andere universiteiten. Het Academiegebouw…

Met een zeilbootje, kano of stiekem op een schip. In de Tweede Wereldoorlog proberen ook Leidse studenten de Noordzee over te steken om zich aan te sluiten bij de geallieerde troepen. ‘Soldaat van Oranje’ is de bekendste, maar wie waren de andere Engelandvaarders?

De Deense wetenschapper Niels Stensen zorgde in de 17e eeuw voor baanbrekende inzichten in de anatomie van het lichaam en de aarde. Het gedachtengoed van deze Leidse alumnus is nog altijd relevant, zo blijkt uit een expositie in de Oude Universiteitsbibliotheek.

Complex onderzoek met een flinke scheut vakjargon: promoties zijn voor leken vaak lastig te volgen. In het nieuwe verplichte lekenpraatje leggen promovendi eerst kort en helder hun proefschrift uit. Dat blijkt niet alleen fijn te zijn voor oma en de vriendenclub.

De Leidse Open Monumentendagen op 10 en 11 september staan in het teken van duurzaamheid. Op vier universitaire locaties vertellen gidsen over de geschiedenis van de gebouwen en hoe zij gerenoveerd zijn. En er is een primeur: er zijn ook rondleidingen in gebarentaal.

Kunst en vrije tijd, Kunst en vrije tijd

De Raad van Toezicht (RvT) van de Universiteit Leiden deelt het heugelijke feit dat dr. T.R.P.J. (Tjerk) Kroes door (demissionair) minister van OCW, Gouke Moes, is benoemd tot lid van de Raad.

Drie nieuwe initiatieven zorgen letterlijk en figuurlijk voor een diverser beeld van de academische geschiedenis: een historisch onderzoek naar de achtergrond van studenten en wetenschappers, een nieuw boek over het Academiegebouw en twee sculpturen van vrouwelijke wetenschappers: astrofysicus Ewine…

Onze rechtsstaat brokkelt af, waarschuwt jurist Lilian Gonçalves-Ho Kang You in haar Cleveringa-oratie. Ze houdt een confronterende spiegel voor: aan het begin van de Tweede Wereldoorlog en tijdens de militaire dictatuur in Suriname dachten velen dat het niet zo’n vaart zou lopen.

In de week waarin de universiteit haar 450e verjaardag viert, presenteert emeritus-hoogleraar Lodewijk Kallenberg zijn boek: Geleerdheid onder de zerken. De zevenenzestig professoren van de historische begraafplaats Groenesteeg.

Met een extra grote en muzikale optocht op 7 februari luidt de universiteit haar 450e verjaardag in. Net als in 1575 loopt een gemengd gezelschap van wetenschappers, studenten en muzikanten naar de Pieterskerk. Ook zijn er vele andere bijzondere gasten bij.

Op 4 mei herdacht de Universiteit Leiden de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit onze universitaire gemeenschap. Alumni, (oud)medewerkers van de universiteit en studenten kwamen bijeen voor dit Uur van Herinnering.

Een knalroze pluchen proefschriftkaft, antieke promotieprenten, een pannetje gestolde lak: de lustrumexpositie Hora est! in de Oude UB neemt je mee in de rituele maar ook eigenzinnige wereld van promoties. Van plechtige ceremonies tot geruststellende pedellenhumor.

Nu er weer oorlog woedt in Europa lijkt de vraag wanneer je opstaat tegen onrecht weer actueler dan ooit. In zijn Cleveringa-oratie op 24 november zal historicus Gert Oostindie ingaan op de vraag: waarom was de koloniale overheersing heel lang bijna geen thema in Leiden?

Slaafgemaakten in de bediening zetten, bestuurder worden van de West-Indische Compagnie of uniformen maken voor het koloniale leger. Ook vele Leidenaren speelden op hun manier een rol in het koloniale en slavernijverleden. Historici doen vooronderzoek en vinden opvallende voorbeelden.

Vier prenten, tien jaar onderzoek. Niet dat ze erop uitgekeken raakte, integendeel. Corrie van Maris, die deze week promoveert, is altijd gefascineerd gebleven door háár 17e-eeuwse serie, waarvoor ze zoveel liefde voelt. ‘Ik zag steeds andere, nieuwe dingen.’

Geschiedenisstudent Alexander Nuijten en archeologiestudent Kim Taal onderzoeken de historie van het Leidens Ontzet. Samen met andere studenten en verschillende instellingen werken zij aan de toegankelijkheid en het kenbaar maken van de historische gebeurtenis van 450 jaar geleden: het Leidens Ontzet.…

Op 4 mei herdenkt de universitaire gemeenschap in Uur van Herinnering alle studenten en medewerkers die gedood werden in de Tweede Wereldoorlog. Ook is er aandacht voor onvrijheid en onderdrukking vandaag de dag. Drie vragen aan Amerikanist Sara Polak, voorzitter van het comité Uur van Herinnering.

Een stranddag, spelletjes, bezoek aan de ambassade en kroegentocht. De activiteiten van de HOPweek helpen nieuwe studenten Den Haag en vooral elkaar te leren kennen.

De Leidse archeologen Quentin Bourgeois en Luc Amkreutz zijn vanaf 2 februari te zien in de eerste aflevering van de nieuwe NTR-serie 'Het verhaal van Nederland'. In die 10-delige serie komen verschillende aspecten van de Nederlandse geschiedenis aan bod.

Uit de historie blijkt dat een vierpartijenkabinet een langere houdbaarheidstermijn heeft dan een coalitie van drie partijen of van vijf partijen.

Studeren aan de Universiteit Leiden was lange tijd alleen weggelegd voor mannen. Maar dat wil niet zeggen dat vrouwen geen belangrijke rol speelden.

Een meerjarig onderzoek naar de dekolonisatieoorlog in Indonesië heeft geleid tot nieuwe conclusies over deze periode. Docent Oude Geschiedenis Miko Flohr meent dat deze historie vele maler inclusiever kan worden belicht, bijvoorbeeld waar het de term 'bersiap' betreft.

De academische vrijheid is fel bevochten aan de Universiteit Leiden. Zo moesten wetenschappers zich ontworstelen aan de macht van de kerk.

De Pieterskerk gold lange tijd als dé begraafplaats voor knappe koppen van de Universiteit Leiden. Hoog tijd om eens een kijkje te nemen.

Na maanden voorbereiding werd het heel spannend: zou de lucht boven Leiden op tijd opklaren voor de beloofde voorstelling van flonkerende sterren en planeten? Honderden Leidenaren gingen op 25 september op sterrenjacht. Ze werden zich meer dan ooit bewust van de effecten van lichtvervuiling.

Geen bonte mix meer aan kledingstijlen en vele tinten zwart tijdens de promotieplechtigheid. Want sinds kort mogen ook oppositieleden en copromotoren in toga als ze geen hoogleraar zijn. De verruiming benadrukt de gelijkwaardigheid van alle leden. Hoe historisch is deze verandering?

Het is cruciaal dat de Universiteit Leiden reflecteert op haar eigen koloniale verleden. Dat stelde Cleveringahoogleraar Gert Oostindie in zijn oratie op 24 november. ‘Als universitaire gemeenschap moeten wij onszelf een spiegel durven voorhouden en, waar nodig en mogelijk, ook concrete stappen zett…

Onderzoek naar ons koloniale en slavernijverleden, openhartige gesprekken bij een Keti Koti-tafel, tentoonstellingen, lezingen en podcasts die de link leggen tussen heden en verleden. Op vele manieren sloten medewerkers en studenten aan bij het landelijke Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Hoe deden…

Als symbool van het kwaad staat de Holocaust in het hart van de westerse herinneringscultuur. Maar die herdenking leidt tot heel uiteenlopende inzichten, stelt Cleveringa-hoogleraar Frank van Vree in zijn oratie. Is de geschiedenis een bron van identiteit of kritische reflectie?

Tien Leidse musea en erfgoedinstellingen maakten samen de online tentoonstelling ‘Carels universum’. Ze kozen objecten uit hun collectie die volgens hen symbool staan voor scheidend rector Carel Stolker en het onderzoek in Leiden. Met directe verwijzingen, speelse associaties en een enkele knipoog.

Bibliotheek, Onderzoek

World history is often framed in terms of flows of people and migration: humans coming ‘out of Africa’, the spread of farmers in the Holocene, Phoenician and Greek diasporas over the ancient Mediterranean, the colonization of the world by Europeans from the 16th century onwards. Together with his Exeter…

Onderwijs, Onderzoek